Sự nổi tiếng của Nhật Bản trên trường quốc tế dường như “phủ sóng” trên mọi lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, xã hội, công nghệ, y tế, giáo dục… Sức hút của đất nước mặt trời mọc đến từ những điều nhỏ nhất, thu hút sự quan tâm của rất nhiều du khách, người nước ngoài đến tham quan, học tập, làm việc và sinh sống.
Ẩm thực và văn hóa trong ẩm thực là yếu tố tạo nét riêng hấp dẫn bạn bè quốc tế tìm đến với xứ sở Hoa anh đào. Để hiểu hơn về đặc trưng văn hóa ẩm thực Nhật Bản, mời bạn đọc khám phá những thông tin thú vị sau đây:
Contents
Quy tắc “Tam ngũ”
Ẩm thực của Nhật Bản luôn tuân thủ 3 nguyên tắc: ngũ vị, ngũ sắc và ngũ pháp. Trong đó:
- Ngũ vị: đồ ăn thường chế biến theo các vị ngọt, chua, cay, mặn, đắng.
- Ngũ sắc: thức ăn thường gồm các màu trắng, đỏ, đen, vàng, xanh.
- Ngũ pháp: phương pháp chế biến thường là sống, ninh, chiên, hấp hoặc nướng.
Trong khi đa phần các quốc gia khi nấu nướng đều dùng nhiều gia vị để đồ ăn ngon, đậm đà hơn thì người Nhật Bản lại tập trung vào hương vị tinh khiết của thực phẩm, đặc biệt là đối với các món liên quan đến cá, rau, rong biển, đậu nành và gạo.
Món ăn yêu thích của người Nhật
Văn hóa ẩm thực của Nhật Bản rất đa dạng, vì thế rất khó để khẳng định đâu là món mà họ yêu thích nhất, thích ăn nhất. Tuy nhiên, theo khảo sát thông qua các nhà hàng bình dân tại đất nước này, món ăn mà người Nhật thường gọi và hay có trong các hộp cơm Bento mang đi học, đi làm nhất là xúc xích, cà ri, cơm nắm, mỳ ống.
Một số món ăn khác thường xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của người Nhật gồm: Sushi, Tempura, bánh xèo, bánh Kabocha chiffon, bánh wasaghi…
Bữa ăn truyền thống của người Nhật có những gì?
Cũng giống như người Việt Nam, lúa gạo là lương thực quan trọng trong đời sống của người Nhật Bản. Vì thế, hầu hết trong mọi bữa ăn của họ đều có cơm, gọi theo tiếng Nhật là Gohan.
Bữa ăn truyền thống tại đất nước này thường có: cơm, thịt (hoặc cá) là món chính, rau (xào hoặc luộc), súp (đa phần là súp miso) và rau củ muối ăn kèm.
Bữa sáng của người Nhật ngày nay còn được đa dạng hơn nhờ sự du nhập của văn hóa phương Tây, có thể thay việc ăn cơm bằng các món khác như bánh mỳ, sữa hoặc các loại mỳ.
Món cá là đặc trưng văn hóa ẩm thực Nhật Bản không thể thiếu
Người Nhật Bản rất thích thái mỏng và ăn sống nếu cá còn đủ tươi, gọi là món Sashimi. Cá thái lát ăn kèm với xì dầu và wasabi (cây cải ngựa băm nhỏ).
Ngoài ra, cá sống cũng được người Nhật ăn theo kiểu Sushi. Tuy nhiên, công đoạn chuẩn bị món này khá phức tạp, đòi hỏi nhiều kỹ thuật và đầu tư thời gian chế biến tỉ mỉ nên ít ai làm món này tại nhà, đặc biệt là nếu tất cả các thành viên đều bận rộn.
Cách chế biến cá phổ biến nhất trong văn hóa ẩm thực Nhật là nướng cá và rắc ít muối lên trên, trừ các loại cá nạc thịt. Ngoài ra, còn có cá luộc với xì dầu, hoặc Miso, hoặc bột đậu nành trong lửa nhỏ.
Phép lịch sự trên bàn ăn
Người dân xứ sở anh đào rất coi trọng lễ tiết, điểm này cũng trở thành một đặc trưng văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Vì thế nếu dùng bữa với người Nhật hoặc sống, học tập và làm việc tại đây, bạn nên chú ý những điều này:
- Luôn xin phép trước khi ăn với thành ngữ “Itadakimasu” – thể hiện lòng kính cẩn, biết ơn đối với vạn vật, từ tự nhiên (động, thực vật) cho tới con người (là người chế biến).
- Luôn kết thúc bữa ăn bằng câu nói “gochiso sama deshita”.
- Không dùng răng xé đôi miếng đồ ăn. Hầu hết đồ ăn của người Nhật đều được chia thành miếng nhỏ vừa ăn trong quá trình chế biến nên bạn hãy cố gắng tránh tối đa hành đồng này.
- Không trộn wasabi với xì dầu. Hãy chấm đồ ăn vào wasabi trước rồi mới chấm tiếp vào xì dầu thì mới dễ cảm nhận được cả 2 vị trên đầu lưỡi.
- Nếu bạn phát ra tiếng động như húp xì xụp lúc ăn mì thì theo quan niệm của người Nhật, điều đó rất được hoan nghênh bởi nó thể hiện sự ngon miệng, và họ cảm thấy công sức chế biến của bản thân được đền đáp.
- Người Nhật rất tiết kiệm và có lối sống kỷ luật, nên họ không bỏ thừa đồ ăn.
- Tuyệt đối không dùng đũa cá nhân để gặp đồ ăn trong đĩa thức ăn chung.
- Không đặt đũa trên bát, không dùng đũa chỉ trỏ lung tung, không được chạm đũa vào những đồ ăn mà bạn sẽ không gắp.
- Ép rượu, bia là điều không được chào đón trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản.
- Nếu bạn ăn cùng nhiều người và mọi người có uống rượu, hoặc tham gia vào tiệc rượu, bạn không thể uống trước khi mọi người đến tham gia đông đủ.
- Bạn cũng không nên tự ý rót rượu vào ly của mình trong tiệc rượu. Hãy để ý ly của người uống cùng, rót thêm cho họ nếu thấy sắp cạn. Trước khi để đối phương rót rượu vào chén của mình, hãy uống bớt đi để thể hiện thành ý.
Trên đây là toàn bộ các đặc trưng văn hóa ẩm thực Nhật Bản nổi nhất mà chúng ta cần nắm bắt khi có ý định đến đất nước này, hoặc khi sắp tham gia một bữa tiệc cùng người Nhật Bản. Hy vọng thông tin hữu ích cho công việc, đời sống và các mối quan hệ của bạn.
Xem thêm: Mẹo chữa hóc xương cá tránh những biến chứng nguy hiểm
